Het Nederlands en de andere talen: samen op school
Het Nederlands en de andere talen: samen op school is een informatieve film van een half uur, met deze webpagina erbij. Het programma is gemaakt voor schoolteams in het basisonderwijs en het voortgezet onderwijs.
Je vindt hier handvatten en ideeën over het omgaan met de taaldiversiteit op jouw school, over het inzetten van alle talenkennis die aanwezig is in jouw klas. Luister en kijk naar experts en naar jongeren die vertellen over taal, over hun eigen talen en de talen op school.
Wat levert het op?
Een nieuwe taal leren doe je met de kennis van je eerste taal: je leert het Engels of het Spaans met behulp van het Nederlands, je ontcijfert het Grieks met behulp van het Nederlands, en zo doen anderstaligen het ook, met behulp van hun eerste taal. Roemeense kinderen die hier naar school gaan, leren het Nederlands via het Roemeens. Eritrese pubers doen het via het Tigrinya.
Hoe taalvaardiger in de eerste taal, hoe makkelijker een tweede, derde, vierde taal wordt geleerd. Hoe groter de woordenschat in de eerste taal, hoe makkelijker een nieuwe taal wordt onthouden en verinnerlijkt. Benoem daarom de eerste taal bij het NT2 onderwijs, bij het leren van het Nederlands.
En ook al verstaan we van de meeste talen helemaal niets, toch delen de talen op de wereld heel veel met elkaar. Het taalbewustzijn groeit bij leerlingen wanneer je samen met hen de overeenkomsten en verschillen bekijkt, wanneer je de leerlingen handreikingen doet om deze ontdekkingsreis te maken.
Leerlingen zijn trots en blij wanneer ze meertalig zijn. Dit geeft kracht aan hun persoonsvorming. Maar als de andere thuistaal niet in positieve zin wordt benoemd op school, en niet wordt meegenomen in het leerproces, dan kunnen schaamte en achterstand ontstaan, met schadelijke effecten op de identiteit en ontwikkeling van de leerling als gevolg.
In Het Nederlands en de andere talen: samen op school vertellen jongeren en experts hoe taalvaardigheid in het Nederlands en taalvaardigheid in andere talen elkaar versterken.
De 5 stappen in de film zijn terug te lezen in Taleninventarisatie (stap 2: stel vast), Taalvaardigheid (stap 4: theorie), Werkvormen (stappen 3 en 5: wanneer en werkvormen). Kijk daar naar fragmenten uit de film en vind links naar relevante sites en organisaties. In Taalvaardigheid komen de jongeren nader aan het woord. In Lesmateriaal staan materialen over meertaligheid in de klas om te downloaden of te bestellen.
In het kennisdossier Meertaligheid in het onderwijs van de Taalunie is veel aanvullende informatie vinden.
Stichting Taal naar Keuze heeft de film en de website gemaakt met steun van de Taalunie. Mocca, expertisecentrum cultuureducatie, heeft bijgedragen vanuit de regeling Cultuureducatie met Kwaliteit van het Fonds voor Cultuurparticipatie.
En stap 1? Aan de slag, in teamverband!